Ueckermünde - zamek

Elke Onnen

Widok od wschodu, 2006 r.

Widok od wschodu, 1936 r.

Sklepienie sieciowe we wnętrzu

U ujścia rzeki Uecker do Zalewu Szczecińskiego już w średniowieczu leżał warowny gród Rochow, wzmiankowany w materiałach źródłowych z XIII w. jako "castrum ukermund". Od tego czasu zarówno teren wokół zamku, jak i osada położona na wschód od niego występują pod wspólną nazwą Ueckermünde. Od roku 1295 Ueckermünde znajdowało się w posiadaniu książąt z linii pomorsko-szczecińskiej. Dokumenty nie dostarczają informacji, co działo się z zamkiem przez kolejne dwa stulecia.

Jego dalsze dzieje poznajemy od czasów księcia Filipa I, który w połowie XVI zlecił budowę trzykondygnacyjnego czteroskrzydłowego zamku z wykorzystaniem fragmentów dawnej średniowiecznej twierdzy. Pomiędzy skrzydłami a wieżą typu bergfried dobudowano klatkę schodową, do której prowadzi półkoliście zakończone wejście ujęte ramą z profilowanych listew. Nad nimi widnieje relief z wizerunkiem mecenasa i datą budowy - 1546. Wizerunek czteropiętrowego zamku znany jest z ilustracji Eilharda Lubinusa (1618) oraz z ryciny Meriana (1652) przedstawiającej panoramę miasta. Po zniszczeniach w czasie wojny trzydziestoletniej zamek bardzo podupadł. W 1730 r., już za panowania króla pruskiego Fryderyka Wilhelma I, zburzono trzy jego skrzydła, pozostawiając jedynie dwa piętra skrzydła południowego oraz przylegającą klatkę schodową i średniowieczną wieżę. W tym czasie zamek pełnił funkcję siedziby sądu, a od 1780 mieścił się w nim urząd miejski.

Prowadząca przez ocalałe skrzydło brama wjazdowa na dziedziniec zamkowy jest od strony południowej przesklepiona łukiem odcinkowym. Na lewo od bramy, w dolnej kondygnacji skrzydła, znajdują się trzy okna z łukowymi nadprożami. Mniejsze okno z takim samym nadprożem znajduje się też po prawej stronie bramy. Fasada skrzydła posiada w górnej kondygnacji siedem osi okiennych, osadzonych w blendach, zwieńczonych liśćmi koniczyny. Całą budowlę przykryto dwuspadowym dachem. Około połowy XIX wieku na miejscu nieistniejącego skrzydła wschodniego wzniesiono dwukondygnacyjny budynek. W 1908 r. barokowy szczyt z otwartą latarnią spłonął i został zastąpiony masywnym wielobocznym hełmem.

Sklepione sale w dolnej kondygnacji skrzydła południowego, wraz z dawną salą jadalną o krzyżowym sklepieniu, pochodzą jeszcze z pierwotnej budowli. Okresowo wykorzystywano je jako cele więzienne. W latach 1935-38, podczas prac renowacyjnych, zlikwidowano ściany działowe i przywrócono okna od strony dziedzińca.

Zamkowi w Ueckermünde przypisuje się szczególne znaczenie historyczne, ponieważ stanowi on jedno z nielicznych zachowanych dzieł architektonicznych powstałych w okresie panowania dynastii książąt pomorskich na terenie Pomorza Przedniego. Dziś odrestaurowane sale dolnej kondygnacji mieszczą sale obrad oraz ślubów, natomiast wieża, przylegająca klatka schodowa oraz druga kondygnacja skrzydła południowego są siedzibą Muzeum.