Neetzow - pałac

Jan Schirmer

Widok ogólny

Widok od zachodu wg Dunckera.

Taras zewnętrzny

Pałac Neetzow został wzniesiony w dolinie rzeki Peene, między Anklam a Jarmen, pośrodku angielskiego parku krajobrazowego. Właścicielem posiadłości od 1803 roku był Wilhelm von Kruse, którego rodzina miała także w posiadaniu wiele innych dóbr rycerskich. W latach 1848 i 1857-58 zlecił Friedrichowi Hitzigowi, byłemu uczniowi Schinkla, wybudowanie w Neetzow dworu położonego na północny-wschód od wcześniejszego obiektu. Dla Hitziga, który do tej pory zajmował się projektowaniem prywatnych domów mieszkalnych w Berlinie, było to pierwsze poważne zlecenie na terenie pruskiego Pomorza. W kilkadziesiąt lat później, w roku 1937, rezydencja przeszła remont i otrzymała nowy wystrój. Przez cały czas posiadłość pozostawała w rękach rodziny von Kruse, aż do roku 1945, kiedy to ostatni z rodu - Wolf von Kruse - został wywłaszczony. Asymetrycznym, rozległym planem, z licznymi wielokątnymi wieżami o zróżnicowanej wysokości, zwieńczonymi blankami, Hitzig nawiązał do architektury zamku Babelsberg (k. Poczdamu). Zgodnie z tendencjami romantyki zamkowej tego okresu połączył elementy stylu romańskiego i gotyckiego. Główne wejście od strony wschodniej stanowi górujący nad dwukondygnacyjną budowlą z półpiętrem trzyosiowy ryzalit z przedsionkiem i balkonem. Od strony zachodniej zbudowano zadaszony taras zewnętrzny, z którego widoczny jest park, a od południa do budowli przylega dawna szklarnia.

Fasadę rezydencji wykonano z żółtej cegły, z okalającym ją szerokim fryzem ceramicznym zdobionym motywami roślinnymi i figuralnymi. Takie same zdobienia występują na kapitelach kolumn, a także we wzorze romboidalnym i w niebieskiej szrafurze wieży północnej. Podczas gdy cegłę wypalano w należącej do dworu cegielni, elementy dekoracyjne pochodziły z berlińskiej fabryki ceramiki budowlanej Feilnera. Te charakterystyczne ornamenty wyróżniają zamek w Neetzow spośród innych rezydencji powstałych w tym samym okresie na Pomorzu Przednim. Warto zauważyć, że wszystkie pozostałe projekty zrealizowane przez Hitziga na terenie Pomorza posiadały elewacje pokryte tynkiem.

We wnętrzu obiektu, poprzez westybul i centralnie położoną dwukondygnacyjną salę kopułową, przechodzimy do szeregu sal bogato zdobionych sztukaterią. Podobnie jak przylegająca do westybulu, oświetlona światłem wpadającym przez górne okna sala kopułowa, również jadalnia i sala balowa w północnej części rezydencji były pierwotnie dwukondygnacyjne. Podczas gdy sala położona niżej posiada kominek i jest wyłożona boazerią, sala leżąca na wyższej kondygnacji otrzymała malowany drewniany sufit kasetonowy, a jej ściany pokryto alegorycznymi malowidłami. Dostęp do górnej kondygnacji jest możliwy bądź przez połączoną z westybulem główną klatkę schodową, bądź schodami w północnej i południowej wieży. Na górnej kondygnacji mieściły się sypialnie i pokoje gościnne.

Po roku 1945 rezydencję przejęło państwo, po czym stała się ona siedzibą Niemieckiej Akademii Nauk Rolniczych w Berlinie i państwowego zespołu ludowego. W 1964 r. fasadę pozbawiono wieżyczek zdobionych sterczynami, całą budowlę podwyższono do jednakowej wysokości, a wnętrza przemalowano. Później przez długi czas obiekt stał pusty, w roku 1999 przeszedł w ręce prywatne. W latach 2001 do 2004 poddano go pracom konserwatorskim. Od roku 2004 jest użytkowany i mieści się w nim hotel Neetzow.