Karlsburg - pałac

Elke Onnen

Widok od strony bramy

Widok ogólny

Biała sala

W połowie XVI w. rodzina von Normann przejęła posiadłość rycerską Gnatzkow. W roku 1698 opisano ją w Schwedische Landesmatrikeln jako "dwór z kamienia i gliny w opłakanym stanie". Całkowitemu zniszczeniu uległa w roku 1731 podczas pożaru otaczającej ją wsi. Jednakże jeszcze przed tym zdarzeniem Carl Behrend von Bohlen planował budowę nowego obiektu. Jego plany zakładały wzniesienie symetrycznej trzyskrzydłowej budowli, przy czym skrzydła - względnie pawilony boczne - miały zostać połączone ze skrzydłem środkowym jednokondygnacyjną galerią. Niestety inwestor popadł w kłopoty finansowe, skutkiem czego do roku 1739 postawiono jedynie wschodnie skrzydło wraz z galerią. Po śmierci Carla Behrenda von Bohlen jego syn - również Carl - wykupił posiadłość z masy upadłościowej. Nie podjął jednak dalszej budowy i ostatecznie skrzydło zachodnie i druga galeria nie powstały. W drugiej połowie XVIII w. pozostający w dobrych kontaktach z dworami Prus i Szwecji Bohlenowie, za zgodą panującego wówczas na Pomorzu Przednim szwedzkiego króla Gustawa III, zmienili nazwę posiadłości na Carlsberg.

W skład posiadłości weszła asymetryczna, dwukondygnacyjna "corps de logis" o fasadzie z wyraźnie zarysowującymi się dziewięcioma osiami, przy czym osie zewnętrzne są zwieńczone ryzalitem. Od strony północnej środkowa oś z drzwiami wejściowymi zaakcentowana jest trzykondygnacyjnym ryzalitem zwieńczonym trójkątnym szczytem. Przed również dziewięcioosiową fasadą ogrodową w 2. połowie XIX w. zbudowano taras z dwuramiennymi trójbiegowymi schodami. Skrzydło środkowe połączono z pawilonem o pięciu osiach, budując dziesięcioosiową galerię. Wszystkie części budowli posiadają mansardowe dachy kryte karpiówką.

Parterową kondygnację "corps de logis" od strony ogrodu zajmuje tzw. "biała sala" z klasycystycznymi stiukami na Ecianach i suficie oraz z pochodzącymi z XVIII i XIX wieku portretami rodzinnymi i obcymi. W roku 1896 posiadłość oddzielono od wsi ogrodzeniem i kunsztowną kutą bramą w stylu rokokowym, zaprojektowaną przez Helenę von Bismarck-Bohlen.

W roku 1913 architekt Paul Korff, znany z projektów wielu budowli wzniesionych na terenie Meklenburgii i Pomorza, otrzymał zlecenie przebudowy obiektu. Prace zakładały m.in. adaptację poddaszy i podwyższenie środkowego ryzalitu o jedną kondygnację. Korff zdecydował się również wykorzystać niezrealizowane wcześniej plany z XVIII w. i zgodnie z nimi przebudował galerię i przykrył ją dachem mansardowym. W północnym narożniku, pomiędzy galerią a pawilonem, dobudowano wsparty na kolumnach portyk.

Do roku 1945 Karlsbung pozostawał w posiadaniu rodziny Bismarck-Bohlen. W1947 został w nim ulokowany leczący diabetyków Gerhardt-Katsch-Institut. Dziś mieści się tu Klinika Karlsburg - Centrum Kardiologiczno-Diabetyczne Meklemburgii-Pomorza Przedniego. Mimo że plany budowlane Carla Behrenda von Bohlen nie zostały zrealizowane, posiadłość Karlsburg (pisownia używana od połowy XX wieku) należy do najważniejszych założeń barokowych Pomorza Przedniego. Szczególną wartość przedstawia częściowo zachowane późobarokowo-wczesnoklasycystyczne urządzenie wnętrz.